Het begon met een boek. Zeventien jaar was ik, en “De Stomme van Kampen” van Thea Beckman was een van de vele boeken die ik las. Een boek over een dove schilder die leefde in de 16e eeuw. Al lezend probeerde ik me een voorstelling te maken van de belevingswereld van de dove Hendrick Avercamp:
Gegrepen door de thematiek uit dit boek, gaf ik me op als vrijwillige kinderleiding voor dove kinderen, op de volkshogescholen in Uddel en Bakkeveen. Op het inschrijfformulier stond dat er twee vereisten waren: minimaal 18 jaar oud zijn en een beetje kunnen gebaren.
Ik was 17 en had nog nooit een dove persoon gezien. Toch schreef ik me in. Met de post kwam de brief dat ik van harte welkom was voor het trainingsweekend. Toen ik na het weekend weer naar huis ging, had ik het gevoel dat ik iets unieks meegemaakt had. Ik was in een totaal andere wereld beland.
Nu, meer dan 20 jaar later, ben ik professioneel ‘horend’ en tolk ik van Nederlandse Gebarentaal naar het Nederlands of Engels, en andersom. Daarnaast daag ik tolken uit om te reflecteren.
Ik vind het belangrijk dat tolken zichzelf serieus nemen door stil te staan bij hun denken, willen, voelen en handelen. Ik heb gemerkt dat als je de tijd neemt om jezelf trage vragen te stellen en je je innerlijke wereld durft te verkennen, je jezelf ruimte gunt om te groeien en te ontwikkelen.
"Betekenis geven aan ervaringen
kan op veel méér manieren dan alleen door taal."
Lianne Nap
Creatieve oplossingen
Een ander thema dat mijn leven kleurt en waardoor ik word uitgedaagd is dat een beperking vraagt om creatieve oplossingen. In het kort: ik ben getrouwd met een blinde man. Hij is op latere leeftijd blind geworden. Samen trekken we er graag op uit op de tandem. We zijn getrouwd in gemeenschap van virtuele stemmen. De rolmaat, de computer, de weegschaal, de thermometer: al deze apparaten praten bij gebruik. Uiteraard voegt Siri volop toe aan de meerstemmigheid in huis.
Het intrigeert mij om te zien hoe de dovenwereld en de blindheid van mijn man elkaar raken. Als hij contact maakt met een dove vriend van ons, is het niet de taal die centraal staat. De één ziet niet wat de ander gebaart. De ander hoort niet wat de één zegt. Toch is voor mij duidelijk voelbaar en zichtbaar dat ze elkaar mogen, dat ze sympathie ervaren voor elkaar. Hoe zij elkaar waarnemen is niet in woorden te vangen. Ervaringsgerichte waarneming, embodiment, uit zich duidelijk in veel méér dan alleen taal.
Le Chaim
Mijn werkweek bestaat uit het voorbereiden en uitvoeren van tolkopdrachten, het voorbereiden en geven van trainingen, het schrijven van blogs en het voeren van een-op-eengesprekken. Daarnaast plan ik uiteraard tijd in voor activiteiten die mij energie geven. Ik houd van mijn man en kinderen, van lachen, wandelen, kringloopwinkelen, lezen, cappuccino, mijmeren, soep en stokbrood, pannenkoeken, van gekke dingen uitdenken en van rode wijn, om daarmee te klinken op het Leven. Le Chaim!
Studie
Nog steeds onder de indruk van de mogelijkheden van communicatie in gebarentaal, studeerde ik van 1998 tot 2002 aan de tolkopleiding aan de Hogeschool van Utrecht. Nadat ik in Utrecht mijn diploma behaalde, wilde ik theoretisch uitgedaagd worden. Ik koos voor Taalwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam met als afstudeerrichting gebarentaal. In de zomer van 2003 deed ik een afstudeeronderzoek naar classifiers op het Holy Land Institute for the Deaf (HLID) in Salt, Jordanië.
Ik merkte dat tolken beter bij me past dan full-time bezig zijn met linguïstiek. Ik volgde daarom in 2013 een Europese Master voor tolken gebarentaal: EUMASLI. Tijdens deze studie schreef ik een scriptie over keuzes die tolken dagelijks maken. Tien Nederlandse tolken gebarentaal hielden voor mij een dagboek bij tijdens en na hun tolkopdrachten. Het analyseren van deze dagboekfragmenten gaf mij inzicht in het belang van reflectie voor tolken. Om een reflectieproces professioneel te kunnen begeleiden, besloot ik de post-HBO opleiding ‘Supervisie en Coaching’ aan de Christelijke Hogeschool Ede te volgen.
Loopbaan
Sinds 2002 werk ik als tolk in verschillende situaties. Ik tolk het liefst in situaties waar mijn hersens hard moeten werken en waar veel voorbereiding voor nodig is, zoals bijvoorbeeld bij wetenschappelijke congressen. Tolkopdrachten waarin betrouwbaarheid en zorgvuldigheid belangrijk zijn, zoals in het ziekenhuis, passen ook goed bij me. Integriteit is voor mij een kernwaarde.
Vanaf 2015 geef ik nascholingen aan tolken op het gebied van reflectie. Ik doe dat vanuit een creatieve invalshoek. Creativiteit maakt het leven kleurrijk. Creativiteit komt van ‘creëren’ en betekent: iets voortbrengen, laten ontstaan. Door te kiezen voor reflectie, kies je voor het laten ontstaan van nieuwe ideeën die jou als professional verder brengen in je werk.
Als je diepgaand wilt leren reflecteren is supervisie daar een mooi middel voor. Tijdens mijn opleiding tot supervisor leerde ik om te vertragen en om daar woorden aan te geven. En beelden. En beweging. Daarom noem ik mijn baan een loopbaan: er zit voortdurend beweging in.